Việt Nam có đường bờ biển dài 3.260 km và trên 3.000 hòn đảo lớn, nhỏ. Đây là một lợi thế lớn để phát triển du lịch biển, đảo. Trong những năm qua, du lịch biển đảo chiếm khoảng 70% hoạt động của ngành du lịch Việt Nam. Trong chiến lược đến năm 2030, Việt Nam vẫn xác định du lịch biển, đảo là trọng tâm trong phát triển kinh tế, cũng như bảo vệ chủ quyền quốc gia.
Xây dựng hạ tầng du lịch
Nhiều khu du lịch biển tiềm năng đã được quy hoạch và đầu tư phát triển như: Vịnh Hạ Long, Quan Lạn (Quảng Ninh); đảo Cát Bà (Hải Phòng); bãi biển Sầm Sơn (Thanh Hóa); bãi biển Non Nước, Mỹ Khê (Đà Nẵng); bãi biển Cửa Đại (Quảng Nam); vịnh Nha Trang, vịnh Cam Ranh (Khánh Hòa); bãi biển Mũi Né (Bình Thuận); Vũng Tàu (Bà Rịa - Vũng Tàu); đảo Phú Quốc (Kiên Giang)... Tại những khu du lịch này, hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông, du lịch, nhất là hệ thống cơ sở lưu trú ven biển, đã được đầu tư phát triển. Tính đến nay, khu vực ven biển đã có gần 1.400 cơ sở lưu trú, cung ứng trên 45.000 buồng.
Ông Nguyễn Văn Tuấn, Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch cho biết: Hiện Việt Nam hình thành 3 trung tâm du lịch biển có sức hút với khách quốc tế, gồm vịnh Hạ Long (Quảng Ninh); Đà Nẵng, Nha Trang (Khánh Hòa) với những cơ sở lưu trú hiện đại 4-5 sao, có thể đón những đoàn khách đến nghỉ dưỡng và phát triển du lịch MICE (du lịch hội nghị, hội thảo).
Ông Nguyễn Công Hoan, Phó giám đốc Hanoi Redtour, trưởng nhóm liên minh kích cầu du lịch miền Bắc nhận xét: “Sở dĩ Đà Nẵng, Nha Trang là điểm đến được nhiều người lựa chọn là bởi địa phương đã triển khai nhiều dịch vụ giải trí, thể thao biển như: Chèo thuyền, kéo dù bằng ca nô, lướt ván, đua thuyền, bóng đá, bóng chuyền bãi biển… đặc biệt là loại hình ngắm biển bằng dù lượn, khinh khí cầu, máy bay mô hình. Bên cạnh đó, là các hoạt động giải trí về đêm, tạo cảm giác thoải mái, thư giãn trong kỳ nghỉ, nên đây là hai trung tâm đến và đi của các hành trình du lịch miền Trung”.
Lợi thế phát triển du lịch tàu biển
Bên cạnh đó, với vị trí nằm giữa hai trung tâm du lịch tàu biển lớn trong khu vực là Hồng Kông (Trung Quốc) và Singapore, Việt Nam có nhiều lợi thế để phát triển loại hình du lịch tàu biển. Nhiều tàu biển du lịch quốc tế nổi tiếng thế giới như: Superstar Gemini, Costa Vitoria, Celebrity Millennium, Henna, Europa 2, Azamara... đã đưa khách đến Việt Nam, mỗi chuyến có từ 500-3.000 khách. Tuy nhiên, loại hình khách du lịch tàu biển mới phát triển ở dạng sơ khai. Năm 2013, tổng số khách tàu biển đến Việt Nam đạt hơn 190.000 lượt, chiếm hơn 2% lượng khách đến Việt Nam.
Ông Hồ Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ VHTTDL cho biết: Một trong những định hướng phát triển du lịch biển đảo Việt Nam là thu hút du khách đến từ tàu biển. Hiện nay, các tàu biển đến Việt Nam vẫn phải cập bến cảng hàng hóa, nên còn nhiều bất cập. Chính vì vậy, Tổng cục Du lịch và một số hãng tàu biển quốc tế đã tiến hành khảo sát một số điểm để xây dựng cảng biển du lịch tại miền Trung và đã lựa chọn đầu tư một cảng biển du lịch hiện đại tại đây.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phê duyệt đề án “Phát triển du lịch biển, đảo và vùng ven biển Việt Nam đến năm 2020” với định hướng hình thành và đưa vào khai thác ít nhất 6 khu du lịch biển tầm cỡ quốc tế, có sức cạnh tranh cao vào năm 2020 (Hạ Long - Bái Tử Long - Cát Bà, Lăng Cô - Cảnh Dương, Hội An - Cù Lao Chàm, Nha Trang - Cam Ranh, Phan Thiết - Mũi Né, Phú Quốc); tăng cường đầu tư xúc tiến quảng bá du lịch biển, đảo và xây dựng thương hiệu du lịch biển Việt Nam. Đề án cũng chỉ rõ: Đầu tư xây dựng các sản phẩm du lịch biển đặc thù, như du lịch tham quan di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long gắn với các di tích lịch sử, văn hóa ở khu vực Bắc Bộ; du lịch tham quan, nghiên cứu các di sản văn hóa thế giới gắn với nghỉ dưỡng, thể thao biển ở khu vực Bắc Trung Bộ; du lịch nghỉ dưỡng, thể thao biển kết hợp tham quan vũng, vịnh ở Nam Trung Bộ; du lịch sinh thái, tham quan cảnh sông nước ở khu vực Nam Bộ. “Bên cạnh đầu tư, các địa phương sớm nâng cao trình độ nguồn nhân lực để đáp ứng được loại hình du lịch nghỉ dưỡng biển đảo mà du lịch Việt Nam đã lựa chọn làm trọng tâm. Có như vậy mới tăng được nguồn thu”, ông Nguyễn Mạnh Cường, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch chia sẻ.