Trong giai đoạn “bình thường mới”, chưa thể tụ tập đông người thì Vườn Cúc Phương là một địa điểm tốt cho du lịch gia đình hay cắm trại picnic ngay trong ngày hoặc kể cả là việc qua đêm.
Vườn quốc gia Cúc Phương. Ảnh: Lam Thanh
Được thành lập từ năm 1962, Vườn quốc gia Cúc Phương thuộc địa phận ba tỉnh Ninh Bình, Hòa Bình và Thanh Hóa với tổng diện tích là 22.408 ha.
Vườn Cúc Phương chỉ cách Hà Nội 120km, bạn có thể di chuyển theo hướng đường cao tốc Ninh Bình hoặc QL1A đến ngã ba Gián Khẩu rẽ phải theo theo DT477, qua thị trấn Nho Quan rồi đi vào Cúc Phương.
Vườn quốc gia này đang tồn tại một hệ động thực vật phong phú, đa dạng mang đặc trưng rừng mưa nhiệt đới. Nhiều loài động thực vật có nguy cơ tuyệt chủng cao được phát hiện và bảo tồn tại đây. Tại đây vẫn còn một số loài động vật hoang dã như: Sóc đen, Sóc bay, Hoẵng, Culi và một số loài thú ăn thịt nhỏ.
Cúc Phương là một trong những điểm đa dạng nhất về khu hệ chim ở miền Bắc Việt Nam, với 308 loài đã được phát hiện và thống kê, trong đó có nhiều loài quý hiếm như: Gõ kiến đầu đỏ, gà lôi trắng, niệc nâu, đuôi cụt bụng vằn…, đặc biệt có nhiều là loài đặc hữu của Việt Nam và Đông Dương. Vì vậy, Cúc Phương đã trở thành một địa điểm không thể bỏ qua đối với các nhà khoa học và các nhà xem chim. Thời điểm tốt nhất để xem chim là buổi sáng sớm và chiều tối, âm thanh rộn ràng khắp cả khu rừng.
Bảo tàng Cúc Phương đã được xây dựng mới phục vụ công tác lưu trữ và bảo quản mẫu như: côn trùng, bướm, xén tóc, chuồn chuồn, ve sầu, bọ que, chim, các loài thú khác như gấu, báo, khỉ, voọc,… Bảo tàng Cúc Phương đang lưu giữ hơn 50 mẫu khảo cổ học trong đó có mẫu dương bản bò sát răng phiến có niên đại 230 - 250 triệu năm trước. Bảo tàng Cúc Phương hiện đang lưu giữ 122 mẫu ngâm, 82 mẫu động vật, 2900 mẫu côn trùng các loại, hơn 12.000 mẫu tiêu bản thực vật.
Nơi đây còn khá nhiều đại cổ thụ. Có thể kể đến cây đăng cao 45m, đường kính tới 5m và có bộ rễ nổi trên mặt đất chạy dài chừng 20m. Cây chò chỉ cao tới 70m, thân thẳng, tròn đều và có chu vi hơn 20 người ôm mới hết...
Cách cổng vườn 1,5km là khu hồ Mạc là nơi khá yên tĩnh, không khí trong lành với đầy đủ các dịch vụ ăn ngủ nghỉ.
Đi sâu vào khoảng 20km là Xóm Bống được coi là trung tâm rừng Cúc Phương. Trong này cũng có đầy đủ các dịch vụ ăn ngủ lưu trú, tuy nhiên khu vực này không có điện mà chỉ có máy phát được chạy khoảng 4 tiếng mỗi tối.
Hồ Yên Quang là một thắng cảnh thuộc vùng đệm của vườn quốc gia Cúc Phương, giữa hồ có một đảo nhỏ, trên đó có một ngôi miếu thờ và mặt nước hồ là nơi hội tụ của nhiều đàn chim nước bơi lội. Trên mặt hồ nước trong xanh in bóng những vách núi, rừng cây và những chiếc thuyền câu nho nhỏ, cảnh sắc khá hoang sơ và tĩnh lặng.
Ẩm thực Cúc Phương vốn nổi tiếng bởi nhiều món đặc sản như: dê núi, lợn mường, gà đồi… những món ăn ngon này có thể bắt gặp ở hầu hết các nhà hàng trong cũng như ngoài rừng Cúc Phương. Nếu may mắn đến đúng mùa, các bạn sẽ có cơ hội thưởng thức một số đặc sản Ninh Bình như cua núi, ốc núi, châu chấu…
Nếu thích du lịch khám phá, bạn còn độ 15 ngày nữa để tìm về Cúc Phương bởi sau là khoảng thời gian khá lạnh ở miền Bắc, vắt và muỗi khá nhiều, dịp này thì cũng không nên đi vào rừng.
Phan Mỹ Hảo