Các chuyên gia Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO, Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản Việt Nam khảo sát di sản diện mạo địa chất núi lửa dưới đại dương cổ, đèo Khau Khoang, xã Thái Cường (huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng). Ảnh: baocaobang.vn

 

Tuyến trải nghiệm số 4 kéo dài trên địa phận thành phố Cao Bằng, huyện Thạch An và huyện Quảng Hòa, có nhiều điểm di sản địa chất phản ánh quá trình tiến hóa lâu dài với những biến động địa chất phức tạp cách đây hàng trăm triệu năm. Đó là hoạt động đứt gãy, quá trình chuyển biến của vỏ Trái đất từ vỏ đại dương sang vỏ lục địa; quá trình Karst hoá tạo nên cảnh quan Karst ấn tượng, chủ yếu là cảnh quan Karst trưởng thành (dạng cụm đỉnh lũng, thung lũng mù Karst, yên ngựa...) vừa có những đặc điểm “già” với đầy đủ các dạng địa hình khác nhau, mang đến cho khách tham quan những bất ngờ khi tìm hiểu về các điểm di sản địa chất.

 

Tại khu vực thành phố Cao Bằng, các nhà khảo cổ đã tìm thấy dấu tích của môi trường sông - hồ - đầm lầy tồn tại cách ngày nay khoảng 28 - 38 triệu năm, với hệ động thực vật đa dạng, phong phú.

 

Các hóa thạch điển hình như hóa thạch san hô (xã Thụy Hùng, huyện Thạch An), lỗ tầng (Lê Lai, huyện Thạch An) được phát hiện, minh chứng cho quá trình địa chất lâu dài của một khu vực trước đây là biển, sau đó được nâng lên. Tại đèo Khau Khoang (xã Thái Cường, huyện Thạch An) xuất hiện sản phẩm phun trào núi lửa dưới đáy đại dương là vết lộ đá basalt dạng cầu gối.

 

Tuyến du lịch trải nghiệm “Một thời hoa lửa” gắn với huyền thoại Đường số 4 rực lửa; sự anh dũng của quân và dân ta làm nên Chiến thắng Biên giới năm 1950. Tuyến có Cụm di tích Chiến thắng Biên giới 1950 - chứng tích cho sự lãnh đạo thiên tài của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Đặc biệt, đỉnh núi Báo Đông là nơi ghi dấu sự kiện lần đầu tiên và duy nhất Bác Hồ trực tiếp ra mặt trận. Trên tuyến còn có điểm di sản tri ân người chiến sĩ cộng sản trung kiên, người con ưu tú của quê hương Cao Bằng Hoàng Đình Giong.

 

Ngoài ra, tuyến trải nghiệm có làng nghề truyền thống làm mía đường Bó Tờ (huyện Quảng Hòa); cùng với đó là sự đa dạng sinh học phong phú điển hình như điểm rừng cây di sản Vân Trình (Thạch An) và nhiều cây con bản địa quý hiếm như thạch đen, lê Đông Khê, quýt, bí thơm...

 

Ông Trương Thế Vinh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cao Bằng cho biết, tuyến trải nghiệm thứ 4 đã tích hợp các điểm di sản; kết nối thành phố Cao Bằng với các tuyến tham quan du lịch trong và ngoài tỉnh. Tuyến cũng giúp khai thác hiệu quả quốc lộ 4A là tuyến giao thông huyết mạch nối Cao Bằng với Lạng Sơn và các tỉnh Quảng Ninh, Hải Phòng...; kết nối nối khách tham quan với Khu di tích quốc gia đặc biệt Chiến thắng Biên giới năm 1950, những giá trị di sản văn hóa, địa chất. Đặc biệt là các biểu hiện điển hình nhất của đới đứt gãy sâu Cao Bằng - Tiên Yên...

 

Trước đó, Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng đã xây dựng được 3 tuyến tham quan khám phá là: Tuyến phía Bắc - Hành trình về nguồn cội; Tuyến phía Tây - Khám phá Phja Oắc - Vùng núi của những đổi thay; Tuyến phía Đông - Trải nghiệm văn hóa bản địa ở xứ sở thần tiên.

 

Chu Hiệu