Nhắc đến Hạ Lang (tỉnh Cao Bằng), nhiều người liên tưởng ngay đến những dãy núi non hùng vĩ trùng điệp, đồi cỏ cháy vàng thơ mộng hay những con đường hoa trạng nguyên rực rỡ. Đặc biệt, khi đến đây, du khách sẽ rất ấn tượng với con đường xuyên qua Ngườm Bang nằm giữa ngọn núi đá Phja Rân sừng sững.
Ngườm Bang là hang đá tự nhiên, có diện tích hẹp. Tên gọi Ngườm Bang xuất phát từ tiếng địa phương, “Ngườm” có nghĩa là hang, “Bang” là địa danh của xóm. Con đường qua hang dài hơn 100 m, nằm giữa ngọn núi đá cao chót vót nối liền hai xóm Bản Thuộc, xã Đồng Loan và xóm Bang Trên (nay là xóm Hợp Nhất), xã Lý Quốc.
Theo các cụ cao niên kể lại: Hang gắn với huyền tích về “tua ngược”, một loài động vật rất bí ẩn, không có hình dáng nhất định. Tương truyền rằng, “tua ngược” báo hiệu cho sự chết chóc bởi khi nhìn thấy “tua ngược” phát ra ánh sáng màu đỏ hồn người sẽ lìa khỏi xác, một số ít người thấy ánh sáng màu đen từ nó có thể sống sót nhưng khi trở về sẽ ốm, bệnh triền miên. Vì vậy, khi xưa không ai dám đi qua hang Ngườm Bang, thông thường để đi lại từ xóm này sang xóm khác người dân nơi đây phải vượt lên trên hang đá, qua những con đường mòn bên vách núi với độ cao lớn và mất nhiều thời gian.
Ngườm Bang cũng gắn với lịch sử của địa phương. Trước và sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, lực lượng cách mạng sử dụng Ngườm Bang để làm chốt chặn chống phỉ mở rộng địa bàn hoạt động, ngăn cản chúng cướp bóc, phá hoại tài sản, tính mạng của người dân. Không những thế, trong thời kỳ chiến tranh khốc liệt, Ngườm Bang còn là nơi tản cư của nhân dân trong vùng.
Con đường xuyên qua hang đá Ngườm Bang, xã Lý Quốc (Hạ Lang)
Ngày nay, con đường dẫn xuyên qua hang đá được tu bổ, nối liền tuyến đường tỉnh 207 từ thị trấn Thanh Nhật đến huyện Trùng Khánh, trở thành con đường qua lại thường ngày của người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế, thông thương hàng hóa giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Hang Ngườm Bang vẫn giữ được những nét kiến tạo tự nhiên, bao phủ bởi thảm thực vật rậm rạp, khác biệt hoàn toàn với dáng vẻ nhân tạo của các hầm đường bộ thường thấy. Khí hậu trong hang mùa đông ấm áp, mùa hè mát mẻ. Vào mùa mưa, sẽ có một dòng suối chảy qua nền hang, tụ lại ở cửa hang thành một hồ nước nhỏ. Trong lòng hang có rất nhiều thạch nhũ với những hình dáng khác nhau là điểm đến hấp dẫn cho những ai ưa thích khám phá.
Với mục tiêu khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế du lịch, huyện Hạ Lang tăng cường xúc tiến, quảng bá, giới thiệu các điểm tham quan, trải nghiệm trên địa bàn, trong đó có Ngườm Bang. Hiện, nơi đây được đông đảo người dân và du khách đến tham quan, khám phá. Sau khi trải nghiệm con đường xuyên qua Ngườm Bang, du khách có thể checkin đồi hoa dã quỳ (xã Thái Đức), ngắm hoa trạng nguyên (xã Quang Long), khám phá hang Dơi (xã Đồng Loan), chùa Sùng Phúc (thị trấn Thanh Nhật) hay cắm trại, dã ngoại trên đồi cỏ Ba Quáng (xã Vinh Quý) cách đó không xa.
Thu Hà